Według badań przeprowadzonych przez naukowców z Wydziału Psychiatrii Harvard Medical School w Bostonie i McLean Hospital Imaging Centre w Belmont, USA, medyczne stosowanie marihuany może poprawić zdolności poznawcze.
Fakt, że marihuana może poprawić sprawność umysłową, jest już znany wśród pacjentów od długiego czasu. Nadal jednak przeważa pogląd, że marihuana miałaby dokładnie odwrotny skutek. Wynika to głównie z wyników badania, które odnoszą się tylko do młodych użytkowników rekreacyjnych. Teraz oceniono badanie wśród 22 pacjentów medycznej marihuany z 2016 roku, które przedstawia zupełnie inny obraz.
Teraz amerykańskie badania potwierdziły to, co wielu pacjentów od dawna podejrzewało: marihuana może poprawić sprawność umysłową. Zespół badaczy z różnych instytucji medycznych, w tym z Wydziału Psychiatrii Harvard Medical School w Bostonie i McLean Hospital w Belmont, przeprowadził w tym celu kompleksowe badania. Obejmowały one testy wydajności poznawczej, jak również badania funkcjonalne mózgu z wykorzystaniem techniki obrazowania.
Badanie z Udziałem Pacjentów Medycznej Marihuany
Badania przeprowadzono z udziałem 22 pacjentów z różnymi chorobami. W badaniu wzięło udział 11 kobiet i 11 mężczyzn w wieku od 28 do 74 lat, ze średnią wieku 50,6 lat. Wszyscy mieli co najmniej dyplom ukończenia szkoły średniej, niektórzy nawet dyplom ukończenia studiów. Uczestniczący w badaniu pacjenci byli leczeni marihuaną m.in. z powodu przewlekłego bólu, zaburzeń lękowych, zespołu stresu pourazowego, zaburzeń snu lub depresji.
Badania przeprowadzono przed rozpoczęciem leczenia marihuaną i ponownie trzy miesiące po rozpoczęciu leczenia. Badania polegały na przeprowadzeniu testu interferencji wieloźródłowej (MSIT) oraz wykonaniu funkcjonalnego MRI. Dzięki testowi MSI można było zmierzyć sprawność umysłową pacjentów. Jednoczesne zapisy mózgu umożliwiły również wizualizację aktywacji mózgu wywołanej przez zadania testowe. Tego typu badania, dotyczące skutków stosowania medycznej marihuany, zostały przeprowadzone po raz pierwszy na świecie.
Pozytywne Wyniki Badań
Wyniki wykazały, że zdolności w zakresie postawionych zadań i związane z nimi zmiany we wzorcach aktywacji w przodomózgowiu pacjentów medycznej marihuany uległy poprawie już po trzech miesiącach. Ponadto, znaczącą poprawę zaobserwowano również w obszarze mózgu gyrus cinguli.
Autorzy napisali, że pacjenci leczeni medyczną marihuaną w ciągu 12 miesięcy wykazali znaczącą poprawę w stosunku do poziomu wyjściowego w pomiarach funkcji wykonawczych i stanu klinicznego; wyniki werbalnego uczenia się/pamięci pozostały ogólnie stabilne. Poprawa wyników poznawczych nie korelowała z przyjmowaniem medycznej marihuany.
Testy przed rozpoczęciem leczenia nie prowadziły do wyraźnej aktywacji tego regionu mózgu, ale trzy miesiące później można było wykryć solidną aktywację, jak napisali autorzy w swoim badaniu, które zostało opublikowane w styczniu 2018 roku w czasopiśmie Frontiers of Pharmacology.
Autorzy doszli do wniosku, że wyniki badania poszerzają wcześniejsze obserwacje pilotażowe, sugerując, że pacjenci medycznej marihuany mogą wykazywać raczej poprawę niż upośledzenie funkcji wykonawczych w miarę upływu czasu.
W artykule na temat badania czytamy: „Rzeczywiście, siła aktywacji wzrastała w trakcie leczenia do tego stopnia, że po zakończeniu leczenia wzorce aktywacji bardziej przypominały wzorce zdrowych osób z grupy kontrolnej, stwierdzone w poprzednich badaniach. (…) W sumie, zmiany te mogą odzwierciedlać potencjalną normalizację funkcji mózgu po trzech miesiącach stosowania medycznej marihuany.”
Pozytywne Skutki Uboczne
Jako pozytywny efekt uboczny, uczestnicy zgłosili również poprawę nastroju i jakości życia, poprawę snu i zmniejszenie niepokoju ruchowego. Naukowcy podejrzewają, że za poprawą sprawności umysłowej i normalizacją aktywacji mózgu stoi kilka możliwości. Możliwe, że złagodzenie objawów prowadziło do poprawy nastroju i snu, ponieważ ból i niepokój są znane z obniżania sprawności umysłowej.
W niektórych przypadkach uczestnicy badania zgłaszali również ograniczenie innych leków, które mogą zmniejszać aktywację mózgu, takich jak opiaty, benzodiazepiny, leki przeciwdepresyjne i inne substancje. Zmniejszenie dawki tych leków mogło również doprowadzić do pozytywnej zmiany we wzorcu aktywacji mózgu.
Autorzy Wskazują Na Wcześniejsze Badania
Autorzy badania zwracają uwagę, że wcześniejsze badania dotyczące wyłącznie rekreacyjnego używania marihuany wykazały spadek wydajności poznawczej i odpowiadające mu zmiany w aktywności mózgu. Należy zauważyć, że większość z tych badań przeprowadzono z udziałem młodzieży i młodych dorosłych. Uczestnikami obecnego badania byli wyłącznie dorośli, których mózgi były mniej wrażliwe na ewentualne negatywne skutki.
Podejrzewa się, że używanie marihuany ma negatywny wpływ na sprawność umysłową, nawet w perspektywie długoterminowej. Większa metaanaliza nie mogła tego potwierdzić. Stwierdzone deficyty były jedynie niewielkie i wydają się zmniejszać po dłuższym okresie abstynencji.
Przynajmniej w ostrym stanie odurzenia marihuana ma niezaprzeczalnie negatywny wpływ na zdolności poznawcze. Do tej pory nie było jasne, czy efekt ten utrzymuje się również w dłuższej perspektywie – zwłaszcza jeśli używanie marihuany zostało przerwane dawno temu. Chociaż badania to sugerują, wyniki są bardzo niespójne. Zespół skupiony wokół Scott et al. w ramach metaanalizy przeanalizował sytuację badawczą.
W analizie autorzy wzięli pod uwagę 69 badań obserwacyjnych. We wszystkich badano związek między sprawnością poznawczą a nadmiernym używaniem marihuany. Autorzy oceniali nie tylko ogólny efekt, ale także wpływ na poszczególne domeny poznawcze.
Ich wynik: marihuana znacząco upośledza sprawność umysłową, ale tylko w bardzo niewielkim stopniu. Autorzy uważają, że bardzo wątpliwe jest, czy wyniki uzyskane w badaniu mają w ogóle jakiekolwiek znaczenie kliniczne. Ponadto efekt ten był znacznie mniejszy przy dłuższym okresie abstynencji. Upośledzona wydajność może być również spowodowana efektem resztkowego ostrego spożycia.
Osoby używające konopi indyjskich wykazywały znaczące deficyty w porównaniu z osobami niekonsumującymi w zakresie uczenia się, uwagi, pamięci i funkcji wykonawczych. Język, percepcja przestrzenna i zdolności motoryczne były również upośledzone, ale w niewielkim stopniu. W przeciwieństwie do poprzednich badań, nie stwierdzono korelacji pomiędzy wcześniejszym rozpoczęciem konsumpcji a zakresem negatywnych skutków.
Badania objęły łącznie 8727 uczestników, z czego 2152 osoby używały konopi indyjskich, a 6575 osób używało ich w niewielkim stopniu lub nie używało wcale. Oprócz czynników demograficznych i klinicznych uczestników, takich jak wiek pierwszego użycia marihuany, w metaanalizie uwzględniono również okres abstynencji przed rozpoczęciem badania.
W 22 badaniach nie wymagano abstynencji lub nie określono kryteriów, w 32 badaniach czas abstynencji wynosił od 1 do 72 godzin, w 15 badaniach wymagano więcej niż 72 godzin. Wyniki ustalone na podstawie testów w badaniach zostały przekształcone w znormalizowaną różnicę na potrzeby metaanalizy, przy czym wartości ujemne wskazywały na pogorszenie pod wpływem konopi.
Niewielki Deficyt Po 72 Godzinach
Ponieważ większość badań wymagała okresu abstynencji przed przeprowadzeniem testów poznawczych, wyniki można było analizować również według tego kryterium. Jeśli uczestnicy nie używali konopi przez ponad 72 godziny, deficyt w zakresie ścieżek poznawczych w porównaniu z osobami nieużywającymi prawie nie występował, a co więcej, nie był już istotny statystycznie.
Czy długotrwała abstynencja może przywrócić sprawność umysłową należałoby zbadać w większych badaniach podłużnych, stwierdzili autorzy badania. Ponadto w przyszłych badaniach należy również zbadać indywidualną podatność na wpływ konopi indyjskich.
